Willem van Oranje
Altijd te zien
Zien
Op 10 juli 1584, wordt in het Prinsenhof Willem van Oranje doodgeschoten. De kogelgaten die achterblijven in de muur, herinneren nog elke dag aan deze tragische en cruciale gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis. In Museum Prinsenhof Delft ervaar je het verhaal van prins Willem van Oranje in Delft. Wat zijn komst betekende voor de stad en hoe hij en zijn nakomelingen het fundament van dit land legden. In het Prinsenhof loop je door de vertrekken waar Willem van Oranje en zijn familieleden verbleven, en sta je oog in oog met de kogelgaten.
Leider van de Opstand
Willem van Oranje (1533 – 1584) staat aan het hoofd van het gewapende verzet tegen de Spaanse koning Filips II als hij in 1572 onderdak vindt in Delft. De prins is op de vlucht voor de Spanjaarden en de ommuurde stad is een veilige plek van waaruit hij de Opstand kan leiden. Het Sint Agathaklooster vormt de perfecte uitvalsbasis. Vanaf deze tijd heet het klooster het Prinsenhof. Toch blijkt Willem van Oranje ook hier niet veilig. Op 10 juli 1584 wordt hij bij het verlaten van de eetzaal doodgeschoten door de Spaansgezinde Balthasar Gerards.
De stad verandert
Als Delft in 1572 de kant van de opstandelingen tegen Spanje kiest, gaat de stad over op het protestantse geloof. Katholieke Delftenaren komen in de verdrukking. Het Sint Agathaklooster wordt ingenomen en aangeboden aan Willem van Oranje. De komst van de prins verandert de stad voorgoed. In het kielzog van Oranje trekken kunstenaars en ambachtslieden naar de stad en leggen de kiem voor de wereldberoemde Delftse kunsten uit de 17de eeuw.
De bewening van Christus, Maarten van Heemskerck, 1566, olieverf op paneel, aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt. Foto Tom Haartsen
Pleiten voor gewetensvrijheid
“Ik kan niet goedkeuren dat vorsten willen heersen over het geweten van hun onderdanen en hun de vrijheid van geloof en godsdienst ontnemen.”
Uitspraak van Willem van Oranje in de Raad van State, Oudjaarsavond 1564
Met zijn strijd tegen de Spanjaarden legt Willem van Oranje de basis voor het Nederland van vandaag. Hier in het Prinsenhof schrijft hij in 1580 zijn Apologie: een belangrijke verdediging tegen het vonnis van Filips II. Als voorstander van gewetens- en religieuze vrijheid vecht Willem van Oranje voor zijn idealen. Uiteindelijk moet hij deze strijd met zijn leven bekopen.
Nalatenschap
De uiteindelijke onafhankelijkheid van de Noordelijke Nederlanden is voor een belangrijk deel aan Willem van Oranje en zijn zonen Maurits en Frederik Hendrik te danken. Er bestaat een nauwe band tussen Delft en de Oranjes. Sinds Willem van Oranje hier zijn laatste rustplaats vond, worden de Oranjes in Delft in het familiegraf bijgezet. Het Prinsenhof groeit al snel na de dood van de prins uit tot een toeristische attractie. Die rol vervult deze historische plek tot op de dag van vandaag. Het Prinsenhof vertelt het verhaal van de man die zowel de geschiedenis van Delft als die van Nederland mede heeft vormgegeven.
Plaque met het vooraanzicht van het grafmonument van Willem de Zwijger, mogelijk toe te schrijven aan Isaac Junius, 1657, tinglazuuraardewerk, bruikleen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Foto: Tom Haartsen
